Milk Farming | बातमी कामाची! आता दुग्ध व्यवसायातून मिळणार लाखोंचा नफा, ‘या’ योजनांतर्गत मिळतंय आर्थिक सहाय्य

Yojana | भारत हा कृषिप्रधान देश आहे, येथील नागरिक शेतीवर अवलंबून आहेत. जेव्हा आपण शेती म्हणतो तेव्हा त्यात पीक उत्पादन, फलोत्पादन आणि वनीकरण तसेच पशुपालन, दुग्ध व्यवसाय, कुक्कुटपालन आणि मत्स्यपालन यांचा समावेश होतो. आज शेतकरी शेतीसोबतच (Department of Agriculture) अतिरिक्त उत्पन्न मिळविण्यासाठी या पशुसंवर्धन (Animal Husbandry) कार्यात सामील होत आहेत. देशात आणि परदेशात दूध, अंडी आणि मांसाच्या वाढत्या मागणीमुळे तरुण आणि व्यावसायिक (Business) शेतकरी या कामांकडे आकर्षित झाले आहेत.

राष्ट्रीय गोकुळ मिशन
स्वदेशीचा नारा देत देशात स्वदेशी उत्पादनांचा प्रचार केला जात आहे. दरम्यान, सरकारलाही देशी पशुधनाची क्षमता समजली असून, स्थानिक पशुपालकांना प्रोत्साहन देण्यासाठी त्यांनी राष्ट्रीय गोकुळ मिशन सुरू केले आहे. या योजनेच्या माध्यमातून केवळ देशी जनावरांचे संवर्धन आणि संवर्धन केले जात नाही, तर देशातील दुधाची वाढती मागणी पाहता लहान शेतकऱ्यांना या योजनेशी जोडले जात आहे. तुम्हालाही देशी जातीचे संगोपन करून चांगले उत्पन्न मिळवायचे असेल, तर तुम्ही राष्ट्रीय गोकुळ मिशनसाठी अर्ज करू शकता.

दुग्धविकास राष्ट्रीय कार्यक्रम
दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थांच्या वाढत्या मागणीच्या पार्श्वभूमीवर दुग्धव्यवसायाचा व्यवसाय गगनाला भिडत आहे. आता शेतकऱ्यांबरोबरच शहरातील तरुण-व्यावसायिकही दुग्ध व्यवसायात उतरू लागले आहेत. या कामात शेतकऱ्यांना मदत करण्यासाठी सरकारने दुग्धविकास राष्ट्रीय कार्यक्रम सुरू केला आहे. या योजनेंतर्गत दुग्धव्यवसाय करणाऱ्या शेतकऱ्यांना तांत्रिक व आर्थिक मदत दिली जाते. एवढेच नव्हे तर दुधाचा दर्जा सुधारणे, दूध खरेदीला चालना देणे आणि दूध उत्पादक जनावरांच्या जातीत सुधारणा करणे यांचाही या योजनेत समावेश आहे.

या सर्व कामांसाठी शेतकऱ्यांना प्रशिक्षण व तांत्रिक मार्गदर्शनही केले जाते. जिल्हा पशुसंवर्धन विभाग, कृषी विज्ञान केंद्र, दूध उत्पादक कंपन्या, राज्य दूध संघ आणि जिल्हा दूध संघही या कामात शेतकरी आणि पशुपालकांना मदत करतात. तुम्हालाही या योजनेचा लाभ घ्यायचा असेल तर तुम्ही तुमच्या जिल्ह्यातील पशुसंवर्धन विभाग कार्यालयाशी संपर्क साधू शकता.

राष्ट्रीय पशुधन अभियान
राष्ट्रीय पशुधन अभियान 2014 मध्ये केंद्रीय मत्स्यपालन, पशुसंवर्धन आणि दुग्धव्यवसाय मंत्रालयाने सुरू केले होते. आज लाखो शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळू शकतो. या योजनेद्वारे गाई-म्हशींसारख्या मोठ्या दुभत्या जनावरांपासून शेळी, डुक्कर, ससा, मेंढ्या आणि कुक्कुटपालनाला चालना दिली जाते. या योजनेत पशुखाद्यावर आधारित उपक्रमांनाही मदत केली जाते. या योजनेचा मुख्य उद्देश पशुसंवर्धन क्षेत्रात जाती सुधारण्याबरोबरच जनावरांची उत्पादकता वाढवणे हा आहे, जेणेकरून शेतकरी आणि व्यावसायिकांना रोजगार निर्माण होऊन ग्रामीण अर्थव्यवस्था मजबूत होईल.

या योजनेंतर्गत तीन उप-अभियानांचाही समावेश करण्यात आला आहे, ज्यामध्ये पशुधन आणि कुक्कुटपालन यांच्या जाती विकासावरील उप-अभियान, चारा आणि वैरण विकासावरील उप-अभियान, संशोधन आणि विकासावरील उप-मिशन, पशुधन विमा विस्तार आणि नवोपक्रम इ.

पशुधन विमा योजना
ज्या प्रकारे शेतकऱ्यांना शेती करताना मोठ्या प्रमाणात अनिश्चिततेचा सामना करावा लागत आहे. त्याचप्रमाणे पशुपालन हा देखील अनिश्चिततेचा व्यवसाय आहे. लहान जनावरे हजारात येतात, मग गाई म्हशीसारख्या मोठ्या जनावरांच्या व्यवसायात लाखो रुपये गुंतवावे लागतात. याउलट अनेक वेळा जनावरे आजारी पडतात किंवा रोगराई, हवामान, अपघातामुळे जनावरे अचानक दगावतात, त्यानंतर शेतकरी किंवा पशुपालक आर्थिक संकटात सापडतात. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांना आर्थिक सुरक्षितता देण्यासाठी पशुधन विमा योजना राबविण्यात येत आहे.

या योजनेंतर्गत दुधाळ जनावरे व पशुधन या वर्गवारीत येणाऱ्या सर्व जनावरांचा विमा उतरवला जातो. ज्यामध्ये विम्याच्या रकमेवर 50 ते 70% अनुदान दिले जाते. या योजनेत 50,000 रुपयांपर्यंतचे दावे देण्याचा नियम आहे. आज ढेकूण, बर्ड फ्लू यांसारखे आजार जनावरांवर वावरत आहेत, त्यामुळे पशुपालकांना तसेच पशुपालकांना आर्थिक सुरक्षितता मिळणे अत्यंत गरजेचे झाले आहे. अशा परिस्थितीत पशुधन विमा योजना अत्यंत उपयुक्त ठरत आहे.

पशु किसान क्रेडिट कार्ड
किसान क्रेडिट कार्डचे नाव तुम्ही ऐकले असेलच. सरकारने पशुपालकांसाठी पशु किसान क्रेडिट कार्ड देखील अपग्रेड केले आहे. या कार्डद्वारे मत्स्यपालन, कुक्कुटपालन, मेंढीपालन, शेळीपालन, गाय, म्हशी पालन या व्यवसायात गुंतलेल्या पशुपालकांना स्वस्त दरात कर्ज दिले जाते, जेणेकरून पशुपालनाशी संबंधित किरकोळ गरजा आणि खर्च भागवता येतील. पशु किसान क्रेडिट कार्डवर, पशुपालकांना 7% व्याजदराने 1,80,000 रुपयांचे असुरक्षित कर्ज दिले जाते, ज्यावर सरकार व्याजाच्या रकमेत 3% पर्यंत सूट देखील देते. पशु मालक पशु किसान क्रेडिट कार्डवर म्हशीसाठी 60,249 रुपये आणि गायीसाठी 40,783 रुपये कर्ज घेऊ शकतात.

प्रधानमंत्री मत्स्य संपदा योजना
पशुसंवर्धन, दुग्धव्यवसाय आणि कुक्कुटपालनानंतर आता मत्स्यपालन हा देखील देशात मोठा व्यवसाय म्हणून उदयास येत आहे. पूर्वी हे फक्त मच्छीमारांचे काम असायचे, ते नदी आणि समुद्रातून मासे गोळा करून देशभरात निर्यात करायचे, पण आता प्रत्येक गावात तलाव करून मत्स्यपालन केले जात आहे.

आता केंद्र सरकारही या कामात शेतकरी आणि ग्रामस्थांना मदत करत आहे. स्पष्ट करा की प्रधानमंत्री मत्स्य संपदा योजनेअंतर्गत मत्स्यपालनासाठी कर्ज आणि मोफत प्रशिक्षणाची सुविधा दिली जाते. यासोबतच एससी-एसटी प्रवर्गातील लाभार्थी आणि महिला लाभार्थ्यांना 60% सबसिडी देखील दिली जाते.

इतर श्रेणीतील लोकांना 40% अनुदान मिळते, जेणेकरून ते स्वस्त दरात मत्स्यशेती करून चांगला नफा मिळवू शकतात. आजकाल, प्रधानमंत्री मत्स्य संपदा योजनेअंतर्गत, सरकार मत्स्यपालनाच्या आधुनिक तंत्रांना प्रोत्साहन देत आहे. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी तुम्ही तुमच्या जिल्ह्यातील पशुसंवर्धन विभागाशी संपर्क साधू शकता किंवा तुम्ही प्रधानमंत्री मत्स्य संपदा योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटलाही भेट देऊ शकता.

मी E-शेतकरी आता टेलीग्राम आणि व्हाट्सअँप वर जॉइन करण्यासाठी येथे क्लिक करा आणि ताज्या व महत्त्वाच्या बातम्या मिळवा.

आजच ताज्या बातम्यांसाठी मी E-शेतकरी मोबाईल अ‍ॅप डाऊनलोड करा; येथे क्लिक करून डाउनलोड करा..

हेही वाचा:

• नादचखुळा! लाल केळीच्या लागवडीतून इंजिनियर तरुण घेतोय तब्बल दीड कोटींचं उत्पन्न, जाणून घ्या कसं करतोय व्यवस्थापन?
• काय सांगता? बीएमडब्लू कार इतकी महाग आहे ‘ही’ म्हैस; वर्षाला पशुपालकांना मिळेल 50 लाखांचा मिळेल नफा

Web Title: Now lakhs of profit will be obtained from dairy business, financial assistance is being received under this scheme