Sitaphala | पुरंदरची गोडी जगभर! सीताफळाची लागवड आणि उत्कृष्ट जातींची माहिती
Sitaphala | पुरंदर: उन्हाळ्यात थंडगार सीताफळाचा आस्वाद घेण्यासाठी प्रसिद्ध असलेला पुरंदर तालुका आता नवीन विक्रमांची निर्मिती करत आहे. उष्णकटिबंधीय हवामान आणि कोरड्या हवामानासाठी योग्य असलेले हे पीक पुरंदरच्या जमिनीत चांगल्या प्रकारे वाढते आणि येथील सीताफळाला देशभरात प्रचंड मागणी आहे.
हवामान आणि पाऊस:
सीताफळाच्या चांगल्या वाढीसाठी ३० ते ४० अंश सेल्सियस तापमान आणि ५०० ते ६०० मिलिमीटर पावसाची आवश्यकता असते. फळधारणेच्या वेळी ८०% पेक्षा जास्त आद्रता असणे गरजेचे आहे. पुरंदरमध्ये उन्हाळ्यात पावसाचे प्रमाण कमी असल्याने, सिंचनाची योग्य व्यवस्था करणे आवश्यक आहे.
जातीची निवड:
सीताफळाच्या अनेक जाती आहेत, परंतु पुरंदरमध्ये लागवडीसाठी खालील तीन जाती विशेष लोकप्रिय आहेत:
वाचा : Vidarbha |महाराष्ट्रात काही ठिकाणी पावसाचा जोर कमी, विदर्भात मुसळधार पावसाची शक्यता!
१) फुले पुरंदर:
- २०१४ मध्ये महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ, राहुरी द्वारे विकसित केलेली जात.
- आकर्षक आणि मोठे फळे, वजन ३६० ते ३८८ ग्रॅम.
- झाडावर ११८ ते १५४ फळे.
- घट्ट, रवाळ आणि गोड गार, गराचे प्रमाण ४५ ते ४८%.
- विद्राव्य घटक २२ ते २४%.
- गरासाठी जास्त मागणी असलेली जात.
- बियांची संख्या ३७ ते ४०.
२) बाळानगर:
- आंध्र प्रदेशातील संशोधन केंद्रात विकसित केलेली जात.
- सरासरी वजन २६६ ग्रॅम आणि गराचे प्रमाण ४८%.
- प्रत्येक झाडावर ४० ते ६० फळे.
- विद्राव्य घटक २७% आणि बियांचे प्रमाण ३.९५%.
३) अर्कासहन:
- भारतीय बागवानी संस्था, बंगलोर द्वारे विकसित केलेली संकरित जात.
- गोल, फिकट हिरव्या रंगाची आणि आकर्षक फळे.
- वजन ४०० ते ५०० ग्रॅम, गार ४८% आणि विद्राव्य घटक ३१%.
- अत्यंत गोड आणि कमी बिया.
- दोन डोळ्यांमधील अंतर कमी असल्यामुळे किडींचा प्रादुर्भाव कमी.
- जास्त काळ टिकणारी फळे.
लागवड आणि उत्पादन:
सीताफळाची लागवड रोपवाटिका किंवा बियाणांपासून करता येते. रोपवाटिकेमधून तयार झालेली रोपे लवकर वाढतात आणि फळे देतात. पुरंदरमध्ये सीताफळाची लागवड ऑक्टोबर ते जानेवारी दरम्यान केली जाते. योग्य देखभाल आणि व्यवस्थापनाने एका हेक्टरातून २० ते २५ टन सीताफळ मिळू शकते.
बाजारपेठ आणि अर्थव्यवस्था:
पुरंदरमधील सीताफळाला देशभरात उत्कृष्ट मागणी आहे. स्थानिक बाजारपेठेव्यतिरिक्त, मुंबई, पुणे, नाशिक, दिल्ली आणि बंगळुरू यासारख्या शहरांमध्येही पुरंदरचे सीताफळ पुरवले जाते. यामुळे शेतकऱ्यांना चांगले उत्पन्न मिळते आणि स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना मिळते.
