Health : मुंबई, २३ जून २०२४: किडनी हा आपल्या शरीरातील अत्यंत महत्वाचा अवयव (organ) आहे. रक्त शुद्ध करणे आणि मूत्र तयार करणे हे त्याचे मुख्य कार्य आहे. पण कधीकधी याच किडनीमध्ये कर्करोगाचे पेशी वाढू लागतात आणि ट्यूमरचे रूप धारण करतात. किडनी कर्करोग म्हणून ओळखला जाणारा हा आजार सुरुवातीला लक्षात येत नाही आणि त्यामुळेच तो अत्यंत धोकादायक आहे.
जागतिक किडनी कर्करोग दिन दरवर्षी जून महिन्याच्या तिसऱ्या गुरुवारी साजरा केला जातो. याच निमित्ताने, आज आपण किडनी कर्करोगाची लक्षणे, कारणे आणि प्रतिबंधात्मक (restrictive) उपाय याबद्दल जाणून घेऊया.
लक्षणे:
- लघवीमध्ये रक्त: लघवी गुलाबी किंवा लाल रंगाची असणे हे किडनी कर्करोगाचे (Kidney cancer) लक्षण असू शकते.
- पाठदुखी: दीर्घकाळ किंवा खालच्या बाजूला वेदना होणे.
- वजन कमी होणे: भूक न लागणे आणि अचानक वजन कमी होणे.
- थकवा: नेहमी थकवा जाणवणे किंवा बरे न वाटणे.
- ओटीपोटात गाठ: ओटीपोटात किंवा जवळ गाठ जाणवणे.
- ताप: वारंवार ताप येणे, जो कोणत्याही संसर्गाशी संबंधित नाही.
- रक्तदाब: अशक्तपणा (लाल रक्तपेशी कमी होणे) आणि रक्तदाब वाढणे.
- रात्रीचा घाम आणि पायात सूज: रात्रीचा घाम येणे किंवा पायात सूज येणे.
कारणे:
- धूम्रपान: धूम्रपान हा किडनी कर्करोगाचा प्रमुख धोकादायक घटक आहे.
- लठ्ठपणा: जास्त वजन आणि लठ्ठपणा (obesity) हा आणखी एक धोका आहे.
- आनुवंशिकता: कुटुंबात किडनी कर्करोगाचा इतिहास असल्यास धोका वाढतो.
- दीर्घकालीन मूत्रपिंडाचे आजार: डायलिसिस सारख्या दीर्घकालीन मूत्रपिंडाच्या आजारांमुळे धोका वाढतो.
प्रतिबंध:
- नियमित तपासणी: ४० वर्षांनंतर नियमितपणे किडनीची तपासणी करून घ्या.
- धूम्रपान टाळा: धूम्रपान टाळणे हा किडनी कर्करोग टाळण्याचा सर्वोत्तम मार्ग आहे.
- जीवनशैलीत बदल: वजन कमी करा, निरोगी आहार घ्या आणि नियमित व्यायाम करा.
- रक्तदाब नियंत्रित ठेवा: उच्च रक्तदाब (blood pressure) नियंत्रित ठेवा.
- मद्यपान टाळा: अति मद्यपान टाळा.
लक्षात ठेवा: किडनी कर्करोग हा गंभीर आजार आहे, पण लवकर निदान आणि उपचारामुळे त्यावर मात करता येते. म्हणूनच, जर तुम्हाला वरीलपैकी कोणतीही लक्षणे जाणवत असतील तर त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.