Drought | दुष्काळ नाही म्हणजे काय? मग शेतकऱ्यांना धोका का?

Drought | मराठवाड्यात खरीप हंगामात पाऊस कमी पडल्याने पैसेवारी 50 पैशांच्या आत आली आहे. यामुळे मराठवाड्यात दुष्काळ जाहीर करण्याचा प्रस्ताव राज्य सरकारकडे पाठवण्यात आला आहे. मात्र, मराठवाड्यातील काही जिल्ह्यांमध्ये पाऊस चांगला झाला असून, (Drought ) दुष्काळाची परिस्थिती नाही.

नांदेड जिल्ह्यात सरासरीच्या 108 टक्के पाऊस झाला आहे. तर, हिंगोली जिल्ह्यात सरासरीच्या 73 टक्के पाऊस झाला आहे. या दोन्ही जिल्ह्यांमध्ये पाणीसाठाही मुबलक आहे. मात्र, प्रशासनाच्यावतीने दुष्काळ जाहीर करण्यासाठी प्रयत्न केले जात आहेत.

नांदेड जिल्ह्याचे जिल्हाधिकारी अभिजित राऊत यांनी सांगितले की, दुष्काळ आणि पैसेवारीचा संबंध नाही. पैसेवारी कमी पडण्याची अनेक कारणे असू शकतात. यावर्षी सोयाबीन पिकावर बुरशीजन्य रोगांचा प्रादुर्भाव झाला होता. तसेच, पेरणी उशिरा झाली होती. यामुळे उत्पादनात घट झाली आहे.

हिंगोली जिल्ह्याचे जिल्हाधिकारी जितेंद्र पापळकर यांनी सांगितले की, हिंगोली जिल्ह्यात दुष्काळी परिस्थिती नाही. जिल्ह्यात पाऊस चांगला झाला आहे. तसेच, पाणीसाठा देखील मुबलक आहे.

शेतकऱ्यांच्या मते, मराठवाड्यात दुष्काळ जाहीर केल्यास पीक विमा परतावा मिळण्यास मदत होईल. मात्र, दुष्काळ जाहीर करण्यासाठी निकष पूर्ण होत नसल्याने शेतकऱ्यांमध्ये नाराजी आहे.

वाचा : Drought | खरीप हंगामात ८ हजाराहून अधिक गावांना ५० पैशांपेक्षा कमी आणेवारी, पण 100 टक्के दुष्काळ घोषित…

दुष्काळ जाहीर करण्याच्या निकषांमध्ये बदल करण्याची मागणी

दुष्काळ जाहीर करण्याच्या निकषांमध्ये बदल करण्याची मागणी जोर धरत आहे. शेतकऱ्यांच्या मते, पाऊसमानाच्या आधारे दुष्काळ जाहीर केल्याने अनेक समस्या निर्माण होतात. उदाहरणार्थ, यावर्षी नांदेड जिल्ह्यात पाऊसमानाचा सरासरी 108 टक्के असला तरी, पैसेवारी कमी पडल्याने दुष्काळ जाहीर करण्याचा प्रस्ताव पाठवण्यात आला आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना पीक विमा परतावा मिळण्यास मदत होईल. मात्र, यामुळे शेतकऱ्यांच्या बियाणे, खते, मजुरी यासारख्या खर्चाचा बोजा वाढेल.

दुष्काळ जाहीर करण्याचे निकष बदलून पाऊसमान, पैसेवारी, पिकांचे उत्पादन, पाणीसाठा यासारख्या घटकांचा विचार केला पाहिजे अशी शेतकऱ्यांची मागणी आहे.

दुष्काळामुळे शेतकऱ्यांवर होणारा परिणाम

दुष्काळामुळे शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नावर मोठा परिणाम होतो. यामुळे शेतकऱ्यांना कर्ज काढावे लागते. कर्जाचा बोजा वाढल्याने शेतकऱ्यांना आत्महत्या कराव्या लागतात.

मराठवाड्यात दुष्काळ जाहीर केल्यास शेतकऱ्यांना पीक विमा परतावा मिळण्यास मदत होईल. मात्र, यामुळे शेतकऱ्यांवर कर्जाचा बोजा वाढण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे दुष्काळ जाहीर करण्याच्या निकषांमध्ये बदल करण्याची आवश्यकता आहे.

निष्कर्ष

मराठवाड्यात दुष्काळ जाहीर करण्याचा प्रस्ताव राज्य सरकारकडे पाठवण्यात आला आहे. मात्र, मराठवाड्यातील काही जिल्ह्यांमध्ये पाऊस चांगला झाला असून, दुष्काळाची परिस्थिती नाही.

दुष्काळ जाहीर करण्याच्या निकषांमध्ये बदल करण्याची मागणी जोर धरत आहे. शेतकऱ्यांच्या मते, पाऊसमानाच्या आधारे दुष्काळ जाहीर केल्याने अनेक समस्या निर्माण होतात.

Web Title : Drought What is no drought? So why the threat to farmers?

हेही वाचा